AV 11 JUNI 2024 - Terugblik op het gerechtelijk jaar 2023-2024

Terugblik op het gerechtelijk jaar 2023-2024 door stafhouder Bernard Derveaux 

Geachte Voorzitter, stafhouders,
Geachte vicestafhouder,
Hooggeachte confraters,
Geachte confraters,

Na bijna twee jaar batonnaat mag ik u een inzicht te geven in wat ik als stafhouder heb mogen doen en beleven. Ik kan dat ook kortaf zeggen: het mandaat dat u mij toevertrouwde, was boeiend, intens, intensief en een bijzonder rijke levenservaring.

Een vaststelling die ik gaandeweg moest maken, was dat na corona de organisatie van onze Orde tekortkomingen vertoonde, professionalisering was aan de orde, de confrontatie met initiatieven allerhande van de overheid was slopend en we botsten tegen muren. Hoe kwam dat? Laat me u een opsomming geven van wat de laatste jaren op ons af is gekomen.

Mag ik vooreerst onderstrepen wat het belang is van onze Orde in de Vlaamse advocatuur? Op tien jaar tijd is het aantal advocaten bij onze Orde gestegen met 25 % naar 4000, afgerond, advocaten. Wij zijn de enige Vlaamse balie die nog echt groeit, jaarlijks met zowat 120 advocaten. Andere balies blijven stationair of verkleinen, soms zijn er maar vijf advocaten meer dan in het verleden. Ik zal het hier niet hebben waarom Balie Brussel zo aantrekkelijk is. Maar meer dan 800 advocaten erbij op tien jaar tijd, en met een huidige groei die ons doet denken dat dat percentage nog zal stijgen, betekent vanzelfsprekend meer administratie, meer organisatie van de stage, meer mogelijke fricties tussen advocaten, en tussen advocaten en cliënten en rechters, meer deontologische problemen en tuchtzaken.

En daarnaast zijn er de laatste jaren sowieso meer taken die ons van buitenaf worden opgelegd. Vooral door de overheid. Hoeveel tijd staken we niet in het wetsontwerp over de modernisering van het beroep van advocaat, wetsontwerp dat uiteindelijk niet werd behandeld. Hoeveel tijd staken we niet in de plannen van Justitie rond het BJB? Laat ik u nog enkele punctuele verplichtingen opsommen die de afgelopen tien jaar aan de balie zijn opgelegd:

  • Controle van de derdenrekeningen (alle “overtreders” én jaarlijks minstens 2,5 % van aantal leden)
  • Controle van de witwasverplichtingen (elk jaar minstens 2,5 % van aantal leden)
  • Jaarlijkse rapportering aan Minister van Justitie (via OVB) over de toepassing van de witwaswetgeving
  • Meewerken aan periodieke internationale controles door de GAFI in toepassing van de witwaswetgeving
  • De opstelling van statistieken voor Ministerie Economische Zaken over de inschrijvingen van EU-advocaten
  • Jaarlijkse statistieken en rapportering inzake tucht voor het College van Toezicht
  • De ontvangst en beoordeling van de meldingen over nevenactiviteiten, de zogenaamde perimeteractiviteiten, van advocaten (incl. bestuursmandaten), en de jaarlijkse statistieken daarover
  • Het onderzoek van statuten van advocatenvennootschappen en samenwerkingsverbanden
  • De ontvangst van meldingen van gedetacheerde advocaten
  • Tussenkomen in rechtszaken ter vrijwaring van de principes van de rechtsstaat, het beroepsgeheim, de beroepsbelangen van de advocaat (zie procedure DAC 6; procedure sancties; procedure vrijwaring beroepsgeheim bij fiscale controle …).

Mag het u duidelijk zijn: onze Orde is niet meer wat ze tien jaar geleden was, en onze organisatie mag ook niet meer dezelfde zijn als tien jaar geleden.